In 2015, in een wereld die steeds meer transparantie eiste om het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te bestrijden, introduceerde de Europese Unie in haar richtlijn 2015/849 voor het eerst het concept van een openbaar register om informatie over...
Susanne Kortekaas
Lidmaatschap advocatenorden: Nederlandse Orde van Advocaten, Amsterdam (1995 – heden), Barreau de Luxembourg, Luxembourg (2008 – heden)
Blogartikels
De grootsheid van een klein land
Luxemburg is een land waar de Nederlander nogal snel doorheen rijdt, behalve als hij benzine, sigaretten of zijn private banker nodig heeft. Het enige Groothertogdom in de wereld heeft echter zoveel meer te bieden.
Luxemburg is in de loop der jaren het op één na grootste financiële centrum voor investeringsfondsen ter wereld geworden en het grootste op het gebied van private banking en herverzekeringen in de Eurozone. Luxemburg vormt een “thuis” voor 143 banken uit 28 verschillende landen, voor een groot aantal Europese instellingen en voor multinationals van wereldformaat.
Luxembourg for Finance publiceert prachtige filmpjes die laten zien waar een klein land groot in kan zijn:
https://player.vimeo.com/video/138313354 A little piece of Luxembourg everywhere from Luxembourg For Finance on Vimeo.
Luxemburg heeft een stabiele politieke omgeving, hoog opgeleide werknemers, een gunstig belastingklimaat en een juridisch kader, dat constant wordt afgestemd op de behoeften van de markt. Deze aspecten, in combinatie met een multiculturele instelling en openheid naar de wereld hebben Luxemburg gemaakt tot het succes dat het is.
Zakendoen in Luxemburg is ondanks het duidelijke juridische kader geen sinecure. Zo zal de taalbarrière geslecht moeten worden. Luxemburg heeft drie officiële talen : Frans, Duits en … Luxemburgs. In het dagelijkse leven is de voertaal in Luxemburg Stad het Frans, terwijl in de buitengewesten die grenzen aan Duitsland Duits wordt gesproken. De overheid communiceert slechts in het Frans en het Duits. De voertaal aan de gerechtshoven is het Frans, maar er mag in het Duits of het Luxemburgs gepleit worden. U zult begrijpen dat dit soms tot grote verwarring kan leiden!
Bent u van plan om een bedrijf te vestigen in Luxemburg en lokaal werknemers te werven, dan krijgt u bovendien met cultuurverschillen te maken. In Luxemburg wonen en werken mensen uit 170 landen! Zaken doen in Luxemburg is een formele aangelegenheid. Goed gepoetste schoenen en het respecteren van de etiquette zijn belangrijk. Met een gesprek over koetjes en kalfjes kan het vertrouwen met zakelijke partners en werknemers worden opgebouwd, maar pas op met de Nederlandse jovialiteit en directheid. Het multiculturele karakter van de Luxemburgse samenleving en het open zakenklimaat zorgen er echter voor dat met veel elan, flexibiliteit en oplossingsgericht denken gewerkt wordt.
Welke rechtsvormen zijn er voor investeringen?
De Loi du 10 août 1915 concernant les sociétés commerciales geeft een opsomming van alle rechtsvormen, met en zonder rechtspersoonlijkheid, die ingezet kunnen worden voor het structureren van een onderneming en het doen van investeringen.
De meest gebruikte rechtsvormen zijn de S.A. en de S.à r.l., vergelijkbaar met de Nederlandse N.V. en de B.V.. De S.A. en de S.à r.l. worden gebruikt als holdingvennootschappen voor multinationals, voor de structurering van joint-ventures, maar ook voor het doen van beursnoteringen en de uitgifte van obligaties (alleen de S.A.), de structurering van investeringsfondsen, of, gebruik makend van het speciale regime voor het beheren van familiekapitaal (société de gestion de patrimoine familial) als persoonlijke houdstermaatschappijen.
Daarnaast wordt, onder andere vanwege hun fiscale transparantie, gebruik gemaakt van personenvennootschappen zoals de S.C.S (société en commandite simple) en de S.C.Sp. (société en commandite speciale). Deze rechtsvormen komt men tegen in private equity en venture capital structuren.
De oprichting van de S.A. en de S.à r.l. geschiedt bij notariële akte. Na oprichting wordt de vennootschap ingeschreven in het Registre de Commerce et des Sociétés de Luxembourg (RCS Luxembourg) en volgt publicatie van de oprichtingsakte in de Recueil de Sociétés et Associations, Mémorial C (Mémorial C). Bij oprichting van een S.A. en een S.à r.l. moet aan een aantal vereisten worden voldaan. Zo geldt in Luxemburg nog steeds een minimumkapitaaleis (S.A. : EUR 31.000 en S.à r.l.: EUR 12.500).
Personenvennootschappen worden opgericht bij onderhandse akte. Na het tekenen van de oprichtingsakte, wordt de personenvennootschap ingeschreven bij de RCS Luxembourg en volgt publicatie van een uittreksel van de oprichtingsakte in de Mémorial C.
Het oprichtingsproces van een Luxemburgse (personen)vennootschap is eenvoudig en neemt, vooropgesteld dat aan alle oprichtingsvereisten wordt voldaan en partijen het met elkaar eens zijn over de inhoud van de statuten of het vennootschapscontract, meestal niet veel tijd in beslag.
Hoe kan ik een agent aanstellen in Luxemburg?
Luxemburg heeft de Europese Agentuurrichtlijn (Richtlijn 653/86 van 18 december 1986) ingevoerd bij wet van 3 juni 1994 op de relatie tussen handelsagenten en hun principalen. Een handelsagent wordt in Luxemburg over het algemeen aangesteld bij schriftelijke overeenkomst. Wanneer de overeenkomst niet schriftelijk wordt aangegaan, dient de handelsagent het bestaan van de overeenkomst te bewijzen. Wanneer de overeenkomst schriftelijk wordt aangegaan, dient de overeenkomst in tweevoud getekend te worden.
De agentuurovereenkomst kan worden aangegaan voor bepaalde of onbepaalde tijd. Wanneer de agentuurovereenkomst is aangegaan voor bepaalde tijd en de activiteiten van de handelsagent toch na ommekomst van de duur van het contract worden voortgezet, dan wordt het contract automatisch omgezet in een contract voor onbepaalde tijd. Let op : een concurrentiebeding met een handelsagent kan alleen schriftelijk worden aangegaan. Bovendien gelden voor het concurrentiebeding strenge eisen, wil het beding stand houden in een procedure. Waakzaamheid bij het redigeren van een concurrentiebeding in de agentuurovereenkomst is daarom geboden.
Hoe werkt een incassoprocedure?
Voor wat betreft het innen van vorderingen in Luxemburg kan de buitengerechtelijke (deurwaarder) en de gerechtelijke weg bewandeld worden. Bedraagt een vordering minder dan EUR 10.000 dan kunt u in Luxemburg terecht bij de “Justice de Paix”. Voor vorderingen van meer dan EUR 10.000 kunt u terecht bij de Rechtbank.
Zowel bij de Justice de Paix als bij de Rechtbank bestaat de mogelijkheid om via een versimpelde procedure een vordering te innen. Alleen eenvoudige zaken lenen zich voor een incasso via de versimpelde procedure. Eis is dat de vordering afdoende vaststaat.
De procedure begint met het indienen van een verzoekschrift dat zonder tussenkomst van een advocaat rechtstreeks verzonden wordt aan het gerecht dat competent is om van de vordering kennis te nemen. Het verzoekschrift wordt ingediend door middel van voorgedrukte formulieren die kunnen worden gedownload van de websites van de verschillende gerechten. Wanneer het verzoekschrift gegrond wordt verklaard, stuurt het betreffende gerecht een voorlopig betalingsbevel rechtstreeks aan de debiteur. De debiteur heeft de keus om binnen een bepaalde termijn te betalen of om zich schriftelijk te verzetten tegen het bevel. Wanneer een voorlopig betalingsbevel van de Justice de Paix of van de Rechtbank bij een debiteur op de deurmat valt, wordt meestal vrij snel tot betaling overgegaan. Het ontvangen van een dergelijk bevel wordt in Luxemburg als een schande ervaren … Verweert de debiteur zich tegen het voorlopige betalingsbevel, dan wordt het geschil versneld schriftelijk afgedaan door het betrokken gerecht. Een geschil wordt slechts ter zitting behandeld na verzet door de debiteur EN indien één van de betrokken partijen dat eist. Biedt de versnelde procedure vanwege de aard van het geschil geen uitkomst, dan dient de debiteur in een gewone procedure gedagvaard te worden. Laat de debiteur het betalingsbevel onbetaald en wordt er ook geen verzet gepleegd, dan wordt het betalingsbevel zes maanden na het uitbrengen van het betalingsbevel definitief en verkrijgt de crediteur automatisch een executoriale titel waarmee hij zich op het vermogen van de debiteur kan verhalen.
Bestaat er een kort geding?
Ja! Luxemburg kent de mogelijkheid om een kort geding procedure aan te spannen (procédure en référé) en daarin voorlopige maatregelen te verzoeken. De kort geding rechter kan een voorlopige maatregel treffen wanneer (i) sprake is van een urgente vordering, (ii) door de voorlopige maatregel een toestand wordt vermeden waaruit onherstelbare schade voortvloeit voor de verzoekende partij als de voorlopige maatregel niet getroffen zou worden of (iii) ter reparatie van een situatie die de verzoekende partij reeds schade heeft berokkend.
Een door de kort geding rechter opgelegde maatregel is uitvoerbaar bij voorraad zelfs als de verwerende partij verzet aantekent. Een voorlopige maatregel is niet van invloed op een geding ten principale en kan worden ingetrokken wanneer zich nieuwe feiten of omstandigheden voordoen die het intrekken van de maatregel rechtvaardigen. In kort geding kan geen schadevergoeding toegewezen worden. De rechter bepaalt slechts op het eerste gezicht of er al dan niet een schending van de wet heeft plaatsgevonden en een voorlopige maatregel opportuun is.
Hoe kan ik het beste een directeur aanstellen (of ontslaan)?
Wanneer in Luxemburg een “directeur” moet worden benoemd, dan hangt de wijze van benoeming sterk af van de positie die de persoon in kwestie gaat bekleden. Wordt iemand lid van het bestuur van een vennootschap, of gaat een persoon daadwerkelijk de dagelijkse leiding geven aan de onderneming van de vennootschap, of een onderdeel daarvan ?
Leden van het bestuur van een Luxemburgse vennootschap worden aangesteld en ontslagen bij besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap. Besluiten tot benoeming van een bestuurder kunnen (afhankelijk van hetgeen daarover bepaald is in de statuten van de vennootschap) zowel in als buiten vergadering van aandeelhouders genomen worden. Indien door onvoorziene omstandigheden een vacature ontstaat in het bestuur van een S.A., dan kunnen de overige leden van het bestuur tijdelijk in de ontstane vacature voorzien. Een dergelijke tijdelijke benoeming door het bestuur dient dan wel bekrachtigd te worden tijdens de eerste vergadering van aandeelhouders die volgt op zo’n benoeming. Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen kunnen lid van het bestuur van een vennootschap zijn. Wanneer een rechtspersoon optreedt als bestuurslid van een S.A. gelden bijzondere regels met betrekking tot de beperking van de aansprakelijkheid van zo’n bestuurder-rechtspersoon.
De statutaire bestuurder dient niet verward te worden met de persoon die belast wordt met het dagelijks bestuur (gestion journalière) van een vennootschap, een bedrijf of een onderdeel daarvan. Dergelijke personen worden, met inachtneming van hetgeen daarover wordt bepaald in de statuten en de wet, aangewezen bij besluit van het bestuur van de vennootschap. Een lid van het bestuur van een vennootschap kan tevens de positie van dagelijks bestuurder bekleden. Wanneer dit het geval is, dient u er steeds op bedacht te zijn dat het juiste orgaan van de vennootschap het besluit tot aanstelling of beëindiging van de bewuste relatie moet nemen, wil een dergelijk besluit geldig zijn.
Dient een bestuurder te worden ontslagen, dan dient zorgvuldig nagegaan te worden of deze persoon niet tevens een arbeidsrelatie heeft met de vennootschap. Is er sprake van een arbeidsrelatie, dan zullen de wettelijke regels omtrent het ontslag op basis van het arbeidsrecht in acht genomen moeten worden. Deze regels zijn terug te vinden in de Code du Travail.
Is het besluit tot benoeming of ontslag van een statutair bestuurder eenmaal genomen, dan dient het besluit ingeschreven te worden bij het Registre de Commerce et des Sociétés de Luxembourg (handelsregister) en gepubliceerd te worden in de Recueil des Sociétés et Associations, Mémorial C (Staatscourant).
Doet u zaken met een Luxemburgs bedrijf of een vennootschap en wilt u weten wie de bestuurders zijn? Raadpleeg dan de websites van het Luxemburgse handelsregister (www.rcsl.lu) of de Luxemburgse Staatscourant (www.legilux.lu). Hier vindt u de belangrijkste informatie over bedrijven die in Luxemburg gevestigd zijn. U vindt op deze websites eveneens informatie over de manier waarop een bedrijf rechtsgeldig vertegenwoordigd wordt, zodat u zeker weet of een contract dat u gaat sluiten getekend wordt door de juiste personen.
Wat kost het om in Luxemburg een werknemer te ontslaan?
De kosten die verbonden zijn aan het ontslag van een werknemer in Luxemburg zijn afhankelijk van de omstandigheden waaronder het ontslag gegeven wordt en het type en de duur van de arbeidsovereenkomst.
Arbeidsovereenkomsten kunnen, net als in Nederland, in Luxemburg worden aangegaan voor bepaalde en onbepaalde tijd.
Beëindiging van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan alleen wanneer sprake is van grove schuld (faute grave) van de zijde van de werknemer. Contracten voor onbepaalde tijd kunnen eveneens met onmiddellijke ingang beëindigd worden in geval van faute grave, of met inachtneming van een opzegtermijn indien sprake is van zwaarwegende redenen. Beëindiging met wederzijdse goedkeuring van beide typen contracten is natuurlijk altijd mogelijk.
Wanneer een contract voor onbepaalde tijd wordt beëindigd, dient ontslag aangezegd te worden bij aangetekende brief. Een expliciete opgave van redenen voor het ontslag hoeft nog niet meteen gegeven te worden. Alleen wanneer de werknemer hier schriftelijk om vraagt, dan zal de werkgever de redenen voor het ontslag (geschiktheid voor het werk, het gedrag van de werknemer, de omstandigheden waarin een onderneming verkeert) nauwkeurig en gedetailleerd uiteen moeten zetten en met feiten moeten onderbouwen.
Wanneer sprake is van ontslag van een persoon omwille van economische redenen binnen een organisatie van meer dan 15 personen, dan dient het Comité de Conjuncture van een dergelijk voorgenomen ontslag op de hoogte gesteld te worden. Is sprake van een onderneming van 150 werknemers of meer, dan dient de persoon die ontslagen wordt eerst gehoord te worden over het op handen zijnde ontslag.
Wordt een werknemer op staande voet ontslagen, dan is de werkgever gehouden het ontslag bij aangetekende brief aan te zeggen onder expliciete opgaaf van redenen. Laat de werkgever na om de redenen voor het ontslag in de ontslagbrief uiteen te zetten, dan is sprake van onrechtmatig ontslag en kan een werknemer schadevergoeding eisen voor emotionele en financieel geleden schade. De Luxemburgse rechter is volledig vrij in het bepalen van een eventueel door een werkgever te betalen schadevergoeding in geval van een onrechtmatig gegeven ontslag. Bij het bepalen van de hoogte van een schadevergoeding zal de rechter zich laten leiden door de omstandigheden van het geval. De schadevergoeding compenseert het verschil tussen de werkeloosheidsuitkering die een werknemer zal genieten en het laatst genoten salaris van de werknemer. De Luxemburgse rechter kan zelfs zo ver gaan in het bepalen van de schadevergoeding, dat de werkgever veroordeeld wordt om de door de Luxemburgse staat te betalen werkeloosheidsuitkering te vergoeden aan de staat.
Werknemers die ontslagen worden, hebben recht op doorbetaling van loon tijdens de opzeggingsperiode en recht op een ontslagvergoeding. Gedurende de opzegtermijn blijft een werkgever aansprakelijk voor de afdracht van belastingen en sociale verzekeringspremies. De opzegtermijn bedraagt voor werknemers met een dienstverband van minder dan 5 jaar, twee maanden. Bij een dienstverband tussen 5 jaar en 10 jaar, vier maanden en bij een dienstverband van 10 jaar of meer, zes maanden.
Wanneer een werknemer bovendien 5 jaar of meer in dienst is geweest, dan heeft een werknemer recht op ontslagvergoeding. Deze ontslagvergoeding is tevens gekoppeld aan de duur van het dienstverband. Bij een dienstverband van 5 tot 10 jaar, is de werkgever een vergoeding van één maandsalaris verschuldigd. Bij een dienstverband van 10 tot 15 jaar, twee maanden. Bij een dienstverband van 15 tot 20 jaar, drie maanden. Bij een dienstverband van 20 tot 25 jaar, zes maanden. Bij een dienstverband van 25 tot 30 jaar, negen maanden en bij een dienstverband van meer dan 30 jaar, twaalf maanden.
In Luxemburg is het nog altijd mogelijk om een proeftijd te bedingen bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst. De proeftijd mag, afhankelijk van de positie die door een werknemer wordt ingenomen, maximaal twaalf (!) maanden bedragen. Een ontslag tijdens de proeftijd kan worden gegeven zonder verdere opgaaf van redenen mits het ontslag met inachtneming van de juiste termijn voor het einde van de proeftijd schriftelijk wordt aangezegd (hetgeen afhankelijk is van het feit of de proeftijd in weken of in maanden uitgedrukt is). Wanneer een persoon ontslagen wordt tijdens de proeftijd hoeft geen enkele compensatie betaald te worden.
Bepaalde werknemers genieten, net als in Nederland, ontslagbescherming. Een werknemer kan niet tijdens ziekte worden ontslagen. Hetzelfde geldt voor werknemers die met zwangerschapsverlof of met ouderschapsverlof zijn en voor leden van organen van werknemerszeggenschapsraden. Voor al deze personen gelden bijzondere regels. Bijzondere regels gelden eveneens voor het geven van collectief ontslag.
Wanneer het ontslag eenmaal is gegeven, dan dient een werkgever er rekening mee te houden dat het een werknemer binnen drie maanden na aanzegging van het ontslag een gerechtelijke procedure kan aanspannen. Voorts kan een werknemer tot drie maanden na aanzegging van het ontslag, zijn ontslag rechtstreeks schriftelijk aanvechten bij de werkgever onder voorbehoud van alle rechten en weren. De termijn om dan het ontslag juridisch nog aan te vechten middels een procedure wordt in dat geval verlengd met een periode van één jaar (!) na de dag van indiening van de schriftelijke claim bij de werkgever.
Voor wat betreft collectief ontslag van werknemers bij grotere ondernemingen omwille van economische redenen, dient nog te worden aangestipt dat een werkgever het aantal werkuren van werknemers via een bijzondere procedure kan verminderen, waarbij de Luxemburgse staat de doorbetaling van het volledige loon aan de betrokken werknemers gedurende een door de rechter nader te bepalen periode garandeert. Deze procedure kan uitkomst bieden aan ondernemingen die bijvoorbeeld conjunctuur gevoelig zijn, zonder dat dit direct tot werkloosheid van werknemers leidt.