Zwitserland

Juridische gids Zwitserland

• Welke rechtsvormen zijn er voor investeringen?

  Het Zwitsers vennootschapsrecht kent verschillende rechtsvormen, zoals de commanditaire vennootschap (Kommanditgesellschaft en de Kommanditaktiengesellschaft), de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (GmbH), de coöperative vennootschap (Genossenschaft) en de naamloze vennootschap (AG).

  De meest gebruikelijke vormen voor investeringen zijn echter de vennootschap met beperkte aansprakelijkheid en de naamloze vennootschap.

  De vennootschap met beperkte aansprakelijkheid of Gesellschaft mit beschränkter Haftung (GmbH) is een rechtsvorm welk overeenkomt met de besloten vennootschap (BV) in Nederland of de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) in België. De naamloze vennootschap (AG) is een rechtspersoon waarvan het maatschappelijk kapitaal verdeeld is in aandelen die in beginsel vrij overdraagbaar zijn. De AG is vergelijkbaar met de Nederlandse NV en de meest geschikte vennootschap voor grootschalig aandeelhouderschap van vennoten die elkaar niet hoeven te kennen.

• Overzicht Oprichting GmbH en AG

  	Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (GmbH)	Naamloze vennootschap (AG)
  Minimum aantal vennoten	Tenminste 1 vennoot en zaakvoerder, kan dezelfde persoon zijn. Minstens 1 persoon die de GmbH vertegenwoordigt moet woonachtig zijn in Zwitserland	Tenminste 1 aandeelhouder en Raad van bestuur, kan dezelfde persoon zijn.Minstens 1 persoon die de AG vertegenwoordigt moet woonachtig zijn in Zwitserland
  Minimum kapitaal	20.000 CHF	100.000 CHF
  Minimum te storten kapitaal	Integrale storting is vereist	Min. 50.000 CHF en 20% per aandeel
  Inbreng in natura	Toegestaan	Toegestaan
  Aansprakelijkheid van de vennoten	Vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk t.b.v. hun inbreng	Vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk t.b.v. hun inbreng
  Aandelen	Enkel aandelen op naam => elk met een minimale waarde  per aandeel CHF 100	Op naam of aan toonder, met of zonder stemrecht. Minimale waarde per aandeel CHF 0,01.
  Oprichtingsakte	Authentieke akte vereist	Authentieke akte vereist
  Overdracht van de aandelen	Vrij overdraagbaar mits opmaak van een schriftelijke overeenkomst tussen de partijen	In principe vrij overdraagbaar maar overdraagbaarheid kan beperkt worden in de Statuten
  Beheer van de vennootschap	Zaakvoerder(s) Indien er niets werd voorzien in de Statuten zijn alle beherende vennoten zaakvoerder. Stille vennoten mogen geen zaakvoerder zijn	Raad van Bestuur (Verwaltungsrat).
  Algemene vergadering	Minimaal 1 maal per jaar	Minimaal 1 maal per jaar
  Controle	Revisor (is niet vereist bij kleinere vennootschappen)	Revisor (is niet vereist bij kleinere vennootschappen)

• Oprichtingsformaliteiten (GmbH en AG)

  Alle onderdanen van EU-lidstaten hebben het recht in Zwitserland te wonen en te werken. Dit betekent dat zij er ook een onderneming kunnen oprichten. De effectieve opstart van een onderneming duurt in Zwitserland gemiddeld 2 tot 4 weken (bij eenvoudige oprichting) en houdt de volgende belangrijkste stappen in:

  • Bepaling van de naam en doel van de onderneming, het nodige kapitaal, vestigingsplaats, enz.;
  • Benoeming accountant;
  • nagaan of en indien ja, welke vergunningen nodig zijn en deze aanvragen;
  • aanvraag van de nodige verzekeringen (verzekering tegen ondernemingsrisico’s zoals de sociale verzekeringen en eventuele levensverzekeringen voor de bedrijfsleider en/of het personeel);
  • aanvraag van een BTW-nummer indien vereist;
  • samenstellen van het nodige bedrijfskapitaal + storting van het vereiste minimum kapitaal op een geblokkeerde rekening bij een bank;
  • opstellen van de Statuten; kiezen van de bedrijfsstructuur en samenstellen van de vereiste bedrijfsorganen (b.v. Raad van Bestuur);
  • inschrijving in het Handelsregister;
  • organiseren verblijfsvergunningen als medewerkers vanuit Nederland gestuurd worden.

• Hoe kan ik een handelsagent aanstellen?

  Het aanstellen van een handelsagent is vormvrij. Hij kan dus ook stilzwijgend of mondeling worden aangesteld. In tegenstelling tot een opdracht werkt een agent voortdurend, dus niet per specifieke opdracht, voor de principaal. Een agent werkt verder zelfstanding en is geen werknemer. Zelfstandigheid betekent onder andere dat de agent in principe vrij is bij het bepalen hoe de dienst verricht moet worden en wanneer. Een agent kan betaling vorderen reeds bij bemiddeling van een contact tussen derde en principaal (Vermittlungsagent) of pas na het afsluiten van een contract ingevolge van bemiddeling (Abschlussagent).

• Hoe werkt een incassoprocedure?

  Een incassoprocedure begint in bijna alle gevallen via een verzoek bij het ambt voor faillissement (Betreibungsamt). De crediteur vraagt het ambt de schuldenaar een zogenaamde Betreibungsbegehren te overhandigen. Het Betreibungsbegehren is een formulier waarin de hoogte van en rede voor de vordering genoemd wordt. Het verzoek van de crediteur wordt door het ambt uitgevoerd zonder dat er bekeken wordt, of er überhaupt (en terecht) een vordering bestaat. De schuldenaar kan hiertegen bij ontvangst of binnen 10 dagen daarna protest aantekenen. Doet de schuldenaar dit, moet de crediteur dit protest opheffen. Afhankelijk van de vordering kan dit op drie manieren gebeuren, namelijk via een bodemprocedure, een summaire of snelprocedure.

• Bestaat er een kort geding?

  Het Zwitsers recht kent de ‘(super) provisorische Verfügung’, voorlopige maatregel. Dit wordt in de meeste gevallen verleend voordat de wederpartij gehoord is. Na toewijzing kan een mondelinge behandeling plaatsvinden. In principe moet aansluitend een hoofdprocedure aanhangig gemaakt worden. De eisen voor het verkrijgen van een voorlopige maatregel zijn in de praktijk echter zeer streng.

• Hoe kan ik het best een directeur aanstellen?

  Bij de Aktiengesellschaft wordt met directeur meestal een lid van de raad van bestuur (Verwaltungsrat) bedoeld, bij de GmbH de Geschäftsführer wat niet uitsluit, dat zowel bij de AG als ook de GmbH op lager bestuursniveau directeuren worden benoemd voor het uitvoeren van bepaalde functies. Een directeur hoeft geen werknemer te zijn waarbij sprake is van een opdrachtverhouding. In de praktijk heeft een directeur echter meestal ook een arbeidscontract. De aanstelling en het ontslag volgen in dit geval zowel de regels van de opdracht als ook het werkcontract. Een directeur moet bij het handelsregister worden aangemeld. Pas dan is naar buiten toe zichtbaar, welke bevoegdheden de directeur voor de vennootschap heeft.

• Wat kost het om een werknemer te ontslaan?

  Een werknemer wordt in Zwitserland in de meeste gevallen voor onbepaalde periode aangesteld. Een proeftijd is in het algemeen deel van het contract, maar niet dwingend nodig. De proeftijd kan tussen 1 tot 3 maanden duren. Tijdens de proeftijd kan een werknemer met een opzegtermijn van 7 dagen worden ontslagen. Daarmee eindigt het werkcontract.

  Na afloop van de proeftijd kan een werknemer volgens de wet in het eerste dienstjaar met een opzegtermijn van 1 maand, in het tweede tot en met het negende dienstjaar met een opzegtermijn van 2 maanden en daarna met een opzegtermijn van 3 maanden ontslagen worden. In de meeste gevallen regelen de partijen echter een opzegtermijn van 2 of 3 maanden vanaf het eerste dienstjaar.

  Een werknemer kan tijdens de duur van het werkcontract te allen tijde met deze opzegtermijn ontslagen worden (er zijn uitzonderingen, ontslag tijdens ziekte of zwangerschap is bijvoorbeeld niet mogelijk). Bij een ontslag met opzegtermijn moet het loon tot het einde van het contract worden betaald. Ontslag is in bepaalde gevallen onterecht, bijvoorbeeld omdat het ontslag discriminerend is. In zo’n geval blijft ontslag geldig, maar een rechter kan schadevergoeding uitspreken, die echter niet hoger dan 6 maandsalarissen zal zijn.

  Los daarvan kan bij gegronde redenen een werknemer op staande voet ontslagen worden. Wordt een werknemer op staande voet ontslagen, dan eindigt het contract. Komt een rechter tot de beslissing dat het ontslag onterecht was, dan blijft het ontslag geldig maar moet de werkgever datgene betalen wat hij bij een ontslag met normale opzegtermijn zou hebben moeten betalen. Daarnaast kan de rechter een schadevergoeding opleggen, die echter niet hoger mag zijn dan 6 maandsalarissen.

  Arbeidsrechterlijke procedures met een waarde tot CHF 30’000 worden in een ‘vereenvoudigd’ proces (vereinfachtes Verfahren) behandeld (mondelinge behandeling, korte termijnen, etc.) en er worden geen gerechtskosten opgelegd. De verliezer van de procedure betaalt wel (een deel van) de advocatenkosten van de winnende partij.

Thomas Verschuuren, januari 2025