Carl M.R. van der Zandt

Jaarlijkse wagen vele honderden Nederlandse bedrijven de sprong naar de Verenigde Staten. Bekendheid met taal en cultuur, in combinatie met een enorme Amerikaanse afzetmarkt, oefenen haast een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit. Als dan ook nog het enthousiasme van mogelijke Amerikaanse zakenpartners over een potentiele samenwerking geen grenzen kent, wordt al snel de knoop doorgehakt. Er wordt een limited liability company of een “corporation” opgericht en op de website New York, Miami of San Francisco als Amerikaans adres toegevoegd.

Maar dan blijkt de beoogde Amerikaanse deal toch nog niet in de knip te zitten. Er wordt uitgebreid en tot in groot detail onderhandeld over vaak omvangrijke contracten. Bovendien bemoeien zich allerlei verschillende overheden, op federaal, state en soms ook op lokaal niveau zich met de onderneming, ieder met hun eigen regeltjes en bureaucratie. De Verenigde Staten lijken soms meer op Europa dan gedacht. Waar eerst de indruk bestond dat zaken doen in de Verenigde Staten een kwestie van sprinten is, blijkt een lange adem en doorzettingsvermogen onontbeerlijk.

Maar wie goed beslagen ten ijs komt kan goed en succesvol zaken doen in een markt die vele malen groter is dan Nederland of West-Europa. Alleen al in Los Angeles en omstreken wonen meer mensen dan in heel België, en in de New Yorkse tri-state area wonen meer mensen dan in heel Nederland. Durf keuzes te maken en (relatief) klein te starten, maar wees voorbereid op snelle groei!

De meest gangbare rechtsvormen zijn de corporation (vaak ook aangeduid met Corp. of Inc.) en de limited liability company (LLC). Beide rechtsvormen zijn net als de Nederlandse B.V. een aparte juridische entiteit en zelfstandig drager van rechten en plichten. De ondernemingsrechtelijke inrichting en regels voor de corporation zijn wat uitgebreider vergeleken met die van de LLC. De LLC is fiscaal gezien transparant. Dit betekent dat de eigenaar (member) van de LLC belastingplichtig is voor het resultaat van de LLC.

Het meeste ondernemings- en contractenrecht in de V.S. is geregeld per staat. Dat betekent dat een keuze moet worden gemaakt in welke van de 50 staten een corporation wordt opgericht. Voor de staat New York is een Delaware corporation net zo foreign als een Nederlandse B.V. Zo moet bijvoorbeeld een Delaware corporation net als een Nederlandse B.V. eerst in New York worden geregistreerd voordat daar een kantoor kan worden geopend.

Net als tegenwoordig in Nederland met de flex-BV, is de oprichting van een corporation en een LLC meestal eenvoudig en niet duur. Bovendien is er geen minimumkapitaalvereiste en wordt maar weinig informatie publiekelijk toegankelijk gemaakt.

Een agent kan het beste worden aangesteld door middel van een schriftelijke overeenkomst. Het contractenrecht is per staat geregeld en kan dus verschillen van staat tot staat. De meeste staten hebben weinig dwingende wetgeving op het gebied van agentuur en het contractenrecht. Veel meer dan in Nederland staat contractsvrijheid voorop: partijen hebben grote vrijheid om hun rechten en plichten onderling af te spreken en neer te leggen in een contract.

In internationale verhoudingen is het belangrijk om rekening te houden met de fiscale consequenties die een agentuurrelatie met zich mee kan brengen. Niet zelden kan het aanhouden van een Amerikaanse agent leiden tot een permanent establishment of PE van de Nederlandse onderneming in de Verenigde Staten. Daardoor onstaaat er een belastingaangifte- en afdrachtplicht in de Verenigde Staten, zowel op federaal als op state niveau.

In de meest staten gelden speciale vereenvoudigde procesrechtelijke regels voor juridische gerechtelijke procedures met betrekking tot de incasso van (onbetwiste) schulden. Voorlopig of conservatoir beslag laten leggen op bezittingen van een schuldenaar is dikwijls lastiger dan in Nederland en vaak is beslag leggen zelfs niet mogelijk zonder eerst een gerechtelijke procedure volledig te doorlopen. Afhankelijk van de hoogte van de schuld maken schuldeisers soms gebruik van collection agencies of gespecialiseerde advocaten. Beiden werken dikwijls op basis van no cure no pay, waarbij circa 10% tot 35% van de geinde gelden als vergoeding wordt ingehouden.

Een kort geding zoals in Nederland bestaat in de V.S. niet. Wel kunnen, net als in Nederland, al vrij snel na het aanbrengen van een procedure, en soms zelfs al daarvoor, voorlopige voorzieningen (preliminary injunctions) worden gevraagd in de vorm van een tijdelijk rechterlijk ver- of gebod. Denk daarbij aan procedures over inbreuk van intellectuele eigendomsrechten, het niet nakomen van een anti-concurrentiebeding, of het schenden van geheimhoudingsverplichtingen.

Daarnaast proberen partijen vaak een gerechtelijke procedure aanzienlijk te verkorten door de rechter al snel om een eindbeslissing te vragen door middel van een motion to dismiss en/of een motion for summary judgment. Dit heeft alleen kans van slagen als de feiten en de juridische context van de zaak vrij eenvoudig en duidelijk zijn.

Een directeur, in de zin van het hoofd van het dagelijks management, is meestal ook een werknemer van de onderneming en kan in die zin door middel van een arbeidsovereenkomst worden aangesteld. In geval van een corporation is de directeur of de CEO meestal ook ondernemingsrechtelijk het hoofd van het dagelijks management, oftewel de President. De President en de andere officers van de corporation, zoals de treasurer en de corporate secretary worden benoemd door de Board of Directors door middel van een bestuursbesluit. Let op dat de leden van de Board of Directors dus niet “directeur” zijn in eerdergenoemde betekenis en dus geen deel uitmaken van het dagelijks management. De Board of Directors houdt zich bezig met de meer fundamentele zaken en organisatie van de corporation. De Board of Directors wordt benoemd door aandeelhouder(s).

De meeste Amerikaanse werknemers zijn employees at will. Dit betekent dat zij met of zonder geldige reden, met of zonder opzegtermijn, op ieder moment mogen worden ontslagen of zelf mogen opstappen. De wettelijke arbeidsrechtelijke bescherming die werknemers in de Verenigde Staten genieten richt zich vooral op anti-discriminatie bescherming. Dit geldt met name ten aanzien van vrouwen, werknemers van 40 jaar en ouder, en minderheden. Het is min of meer gebruikelijk om werknemers bij beëindiging van het dienstverband een beëindigingsovereenkomst aan te bieden waarbij in ruil voor een aantal weken of maanden extra salaris afgezien wordt van (discriminatie)claims tegen de onderneming.